Samokoncept można zmienić poprzez myślenie o sobie takim, jakim chciałbyś być. Twoja opinia o sobie jest subiektywna i nie jest oparta na faktach. Punkt zwrotny to poznanie sposobu, w jaki samokoncept steruje życiem i podjęcie decyzji o jego zmianie.
Masz samokoncept na temat tego ile jesz, na ile jesteś wysportowany, na temat sposobu ubierania się, jak widzą Cię inni, siebie jako dziecka swoich rodziców i siebie jako rodzica, swojej pozycji w pracy wśród kolegów, sposobu gry w sportach, siebie jako sprzedawcy itd.
Każdy samokoncept złożony jest z 3 części:
1) samoideał – idealny wizerunek osoby, którą najbardziej chciałbyś być we wszystkich aspektach. Ludzie wyjątkowi nieustannie do niego dążą. Im lepiej wiesz, jaką osobą chcesz się stać, tym większa szansa, że z czasem przemienisz się w tę osobę.
2) samowizerunek – jak siebie widzisz i jak o sobie myślisz na co dzień. W miarę jak Twój wewnętrzny obraz i opinia o sobie stają się bardziej pozytywne i pewne, Twoje zachowania i działania zyskują spójność i skuteczność.
3) Szacunek dla siebie – klucz do szczęścia i sukcesów. Szacunek do siebie zależy od poczucia własnej wartości (stopień w jakim lubisz i akceptujesz siebie jako dobrego człowieka). To niezależne od czynników zewnętrznych. Drugi czynnik to poczucie własnej skuteczności, kompetencji i zdolności w dowolnej dziedzinie. Te 2 czynniki wspierają się wzajemnie – kiedy dobrze o sobie myślisz, masz lepsze wyniki. Kiedy masz dobre wyniki, dobrze o sobie myślisz. Im bardziej lubisz siebie, tym lepiej Ci wszystko wychodzi. Możesz podnieść swój szacunek do siebie wypowiadając entuzjastycznie słowa: „Lubię siebie! Lubię siebie!”.
Reguły rządzące szacunkiem do siebie:
a) Nie możesz lubić ani kochać kogokolwiek bardziej niż lubisz lub kochasz samego siebie.
b) Nigdy nie możesz oczekiwać od kogoś innego, by lubił Cię lub kochał bardziej, niż Ty sam lubisz, kochasz lub szanujesz samego siebie.
Twój samokoncept jest wynikiem doświadczeń zbieranych od czasu dzieciństwa. Wszystkie Twoje opinie, lęki, postawy, wartości, zachowania to cechy nabyte. Jeśli jakieś cechy nie służą Twoim celom możesz się ich pozbyć (jak to zrobić piszę w artykule „
Jak zmienić swoje przekonania").
Znany jest przypadek kobiety, która w wieku 30 lat uległa wypadkowi i doznała całkowitej amnezji. Nie miała w pamięci żadnych doświadczeń. Była to osoba cicha i nieśmiała. Po wypadku badali ją eksperci z całego świata, toteż czuła się ważna, stała się otwarta, poznała dużo nowych ludzi, zmieniła się zupełnie. Z czasem stała się ekspertem w dziedzinie amnezji. Zmieniła jeden program umysłu na inny. Ty możesz zrobić to samo!