21 marca 2009 (zmod.: 22 marca 2009)

Zdarza się, że musisz powiedzieć komuś „popełniłeś błąd”. Ważniejszą rzeczą od samego komunikatu jest forma przekazu. Ktoś popełnił błąd i może być tego świadomy, lub nie. Jeśli ma świadomość błędu komunikat w stylu „Zrobiłeś to źle” może jedynie dobić, zdemotywować i wywołać agresję. W przypadku, gdy osoba nie wie, że popełniła błąd bezpośredni komunikat będzie działać bardzo demotywująco – ludzie zwykle starają się dobrze wykonywać swoje obowiązki i jeśli, pomimo starań, coś im nie wychodzi to ich poczucie własnej wartości gwałtownie spada. Ty, jako osoba informująca o popełnionym błędzie, nigdy nie powinieneś na to pozwolić. Jak powiedzieć osobie, że zrobiła coś źle i jednocześnie jej nie urazić?

Po pierwsze zacznij od szczerej pochwały i wyrażenia uznania. Doceń to, co zostało zrobione dobrze. Pochwała poprzedzająca krytykę działa niczym masaż na obolałe mięśnie – zmniejsza ból, który ma potem nastąpić. Rozpoczynając pochwałą przygotowujesz sobie dobry grunt pod negatywny komunikat. Jeśli jednak zapomnisz pochwalić przed, to chociaż zrób to po krytyce (a jeszcze lepiej i przed i po).

Trzeba uważać, żeby nie wpaść w pewną słowną pułapkę. Wiele ludzi zaczyna krytykę od szczerej pochwały, po której następuje słowo „ale…”, np. „Kochanie, ugotowałaś pyszną zupę, ale mięso jest trochę niedogotowane”. Jeśli myślisz, że po takim zdaniu w głowie Kochanie pozostanie jakiś ślad po początkowej pochwale, to jesteś w błędzie. Wypowiadając się w ten sposób podważasz swoją wiarygodność (wiarygodność swojej pochwały) i nie osiągniesz zamierzonego celu.

Dlaczego tak się dzieje? „Ale” działa niczym gumka, która wymazuje wszystko co się przed nią znalazło – dla umysłu istnieje tylko to, co nastąpi po „ale”. Wystarczy jednak zamienić „ale” na „i / jednocześnie”, np. „Kochanie, ugotowałaś pyszną zupę i gdyby mięso zostało na ogniu trochę dłużej, na pewno smakowało by jeszcze lepiej”. Rozmówca przyjmie pochwałę, ponieważ nie nastąpi po niej żadna bezpośrednia uwaga o krytyce. Pośrednie zwracanie uwagi przyniesie pożądany skutek i jest szczególnie ważne w kontaktach z osobami wrażliwymi. Wytykaj innym błędy tylko pośrednio.

Przekazując złe wiadomości można posunąć się jeszcze dalej i zastosować taką oto konstrukcję:
Pozytywna wiadomość „i/jednocześnie” negatywna wiadomość „ale” pozytywna wiadomość.

« nowszy

starszy »